عطیه لباف
خبرنگار
قطار در حال حرکت وزارت بیژن زنگنه، بار دیگر به مقابل نمایندگان مجلس رسیده؛ اما نه از طریق سؤال و استیضاح، بلکه از مسیر سران قوا! 114 نماینده مجلس شورای اسلامی نامه‌ای به سران سه قوه نوشته‌اند و در این نامه بیان کرده‌اند که هدفشان از نوشتن این نامه 5 بندی، تذکر به سران 3 قوه است و «ادامه حضور بیژن زنگنه در مسند وزارت نفت خلاف منافع و مصالح ملت و کشور است.»
اما سؤال اینجاست که اگر کسی در ساختمان دولت، «ستون پنجم دشمن در داخل کشور» است و مستندات این ادعا نیز وجود دارد؛ چرا نمایندگان مجلس از ابزار قانونی و مهمی که در اختیار خود دارند -یعنی سؤال و استیضاح- برای برکناری تضییع کننده منافع ملی استفاده نمی‌کنند و به روش‌های ابداعی روی می‌آورند؟ اساساً چه عاملی باعث می‌شود که مواردی را به عنوان اشتباهات یک وزیر در صنعت کلیدی کشور نسبت داد؛ درحالی که پشتوانه علمی و فنی برای آن وجود ندارد؟
البته این بار اولی نیست که «بیژن زنگنه» این چنین مورد حمله نمایندگان مجلس قرار می‌گیرد. مجلس قبلی نیز به روش‌هایی مشابه، هربار که سرعت قطار صنعت نفت بیشتر می‌شد، سنگ‌اندازی بیشتری می‌کرد و نمونه آن را می‌توان در قراردادهای جدید نفتی، پس از برجام دید. زمانی که شرکت‌های نفتی برای سرمایه‌گذاری در صنعت آماده بودند اما نمایندگان 2 سال تمام فقط در حال اصلاح نگارش مدل قراردادی بودند و زمان خیلی زود از دست رفت.
اکنون «بیژن زنگنه» در ایستگاه یکی مانده به آخر - سال پایانی دولت دوازدهم- می‌گوید: «رابطه ما با مجلس باید خوب باشد. برخی نمایندگان محترم مجلس طی نامه‌ای به سران سه قوه از عملکرد وزیر نفت شکایت کرده‌اند که من هم نامه‌ای خدمت رئیس جمهوری نوشتم و خدمت سران سه قوه اعلام آمادگی کردم که نکات و اشکال‌هایی که وارد کردند دقیق بررسی شود و من آماده پاسخگویی هستم که صحبت‌های دو طرف شنیده و قضاوت شود. ممکن است بعضی از این نکات را آقایان، رسانه‌ای توضیح دهند، من هم تشریح می‌کنم.»
زنگنه در این نامه نوشته است که نمایندگان «برخی از ادعاهای قید شده در نامه قبل را تکرار نموده‌اند. اگرچه در شرایط کنونی تمرکز و اهتمام این وزارتخانه معطوف به هماوردی با تحریم‌های ظالمانه است، لیکن با توجه به طرح اشکالات و ایرادات به اینجانب، با احترام به نمایندگان محترم مردم و با استقبال از بررسی دقیق همه موارد مطرح شده، مجدداً تقاضا دارم که این موضوع در دستورکار یکی از جلسات سران محترم قرار گیرد و ادعاها و پاسخ‌های آنها، از دو طرف شنیده شده و در نهایت، در مورد آنها توسط رؤسای بزرگوار سه قوه قضاوت شود.»
از نامه 114 نماینده
کارشناسان و صاحب‌نظران نفتی کشور بر این باورند که برخی نمایندگان مجلس، بدون اطلاع از شرایط کشور و شرایط صنعت نفت، این نامه را نوشته‌اند. در این‌باره مرتضی بهروزی‌فر، عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی می‌گوید که نامه نمایندگان به سران سه قوه که یکی از آنها نیز رئیس قوه قضائیه است، در وهله اول، توهین به مجلس و شأن آن است. نشان می‌دهد که این نمایندگان شناخت کافی از امکانات در اختیار مجلس ندارند و نامه‌ای به رئیس جمهوری، رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه زده‌اند.
بهروزی‌فر در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به برخی از بخش‌های این نامه ادامه می‌دهد: «قصد دفاع از هیچ کسی را ندارم، اما به عنوان یک کارشناس می‌توانم بگویم که هیچ یک از بخش‌های آمده در این نامه تخصصی و فنی نیست و بیش از آنکه نشان دهنده دلسوزی نمایندگان مجلس باشد، تسویه حساب سیاسی و حتی شخصی است.»
او با اشاره به بخش اول نامه توضیح می‌دهد: «به هر متخصص صنعت نفت که بگویید بین شرکت شورون امریکا و توتال فرانسه، سی‌ان‌پی‌سی چین و شرکت‌های ایرانی کدام یک را انتخاب می‌کنی؟ قطعاً دست روی شورون می‌گذارد. اما وقتی این گزینه را بردارید، توتال در اولویت قرار می‌گیرد. مگر چند شرکت مانند توتال در جهان هست که به فناوری و سرمایه دسترسی داشته باشد و دقیقاً بتواند پروژه را پیش ببرد؟ وقتی برجام اجرا شد، این فرصت پیش آمد و اگر ایران کار را در فاز 11 به توتال نمی‌داد، باید زنگنه را مؤاخذه می‌کردیم. ضمن آنکه هر شرکتی جز توتال در پروزه فاز 11 بود - کما اینکه سی‌ان‌پی‌سی چین نیز در این پروژه بود- بعد از تحریم‌های امریکا، به کار خود در این فاز ادامه نمی‌داد و از طرح خارج می‌شد تا تحریم نشود.»
بهروزی‌فر با بیان اینکه سنگ اندازی‌های داخلی بویژه در مجلس اجازه نداد تا توتال مطابق برنامه در این طرح توسعه جلو برود، می‌گوید: «بیش از زنگنه، نمایندگان مجلس در عدم اجرای این پروژه به کشور لطمه زدند.»
او با اشاره به تجربه ایران ال‌ان‌جی می‌گوید: «بارها سطح توان شرکت‌های ایرانی و چینی را در پروژه‌هایی این چنین دیده‌ایم و می‌دانیم که تا سنت آخری که در پروژه خرج می‌شود، هدر رفته است.»
در بخش دوم نامه به عدم توسعه پالایشگاه و پتروپالایشگاه‌ها در چند سال اخیر اشاره شده که بهروزی‌فر در این رابطه نیز می‌گوید: «حاشیه سود پالایشگاه‌ها بسیار اهمیت دارد. تا درست بررسی نشود، ساخت یک پالایشگاه و صادرات فرآورده نه تنها همراستا با منافع ملی نخواهد بود، بلکه در جهت عکس نیز عمل خواهد کرد. در برخی اوقات آنقدر هزینه‌های مادی و غیر مادی صادرات فرآورده‌ها از درآمدش بیشتر می‌شود که صرف با واردات یک فرآورده است.»
او ادامه می‌دهد: «به نظر می‌رسد که نمایندگان محترم مجلس در فهم خام‌فروشی دچار مشکل شده‌اند. فکر می‌کنند که خام‌فروشی یعنی فقط فروش نفت. اما لازم است که بدانیم جهش اول صنعت پتروشیمی که بارها به آن به عنوان رهایی از خام‌فروشی افتخار کرده‌ایم، عین خام‌فروشی و حتی اتلاف سرمایه‌های کشور است. یکی از ایرادات مهم دیگر به این بخش نیز مربوط به خصوصی‌سازی پتروشیمی است که گاز را مفت در اختیار بخش خصوصی می‌گذارد و در نهایت هیچ تلاشی برای تکمیل زنجیره صورت نمی‌گیرد. خیانت این است که صنعت پتروشیمی بر اساس اصل 44 خصوصی‌سازی شد و نمایندگان باید در این باره پاسخگو باشند.»
بهروزی‌فر با بیان اینکه میزان هزینه ساخت یک پالایشگاه 4 تا5 میلیارد دلار است اما 400 شغل ایجاد می‌کند، توضیح می‌دهد: «اما با صرف همین هزینه در زیرساخت‌های استانی مثل سیستان و بلوچستان می‌توانیم 400 هزار تا 500 هزار شغل ایجاد کنیم.»
او درباره پرونده کرسنت نیز می‌گوید: «خیانت اصلی در دولت نهم اتفاق افتاد. ما در زمان عقد این قرارداد وقتی بازار‌های بین‌المللی را بررسی می‌کردیم قیمت‌هایی بالاتر از آنچه در کرسنت آمده را می‌دیدیم. اما در دولت بعد قیمت‌ها تغییر کرد ولی کسی بلد نبود قرارداد را به روز کند. ضمن آنکه آقای زنگنه اگر بخواهد الان به امارات گاز بفروشد، آنها از ما نمی‌خرند. ما در بین همسایگانمان دیگر قابل اعتماد نیستیم. چراکه با چندصدایی، اظهار نظرهای غیرکارشناسی و قطع صادرات در زمانی دلخواه و مسائلی از این دست، نه تنها در میان همسایگان، بلکه در جهان نشان داده‌ایم که ایران گزینه خوبی برای همکاری‌های بلند مدت نیست.»
بهروزی فر در زمینه صادرات گاز به پاکستان و از آن مسیر به هند نیز می‌گوید: «ایران بارها بر این مسأله اصرار کرده و کار در بخش ایرانی تمام شده است. اما این دو کشور حاضر نیستند که گاز از ایران بخرند. صنایع پاکستان در بخش شرقی این کشور متمرکز شده‌اند و خط لوله باید از قبایلی عبور کند که با ایران رابطه خوبی ندارند. دولت پاکستان این موضوع و همین‌طور دوستی با امریکا را محور قرارداده و هند هم حاضر نیست به پاکستانی‌ها اعتماد کند.»
این کارشناس انرژی در خصوص همکاری برای توسعه مشترک میادین با کشورهای همسایه نیز بیان می‌کند: «هیچ کشوری مایل به این همکاری نیست و هرقدر هم ما پافشاری کنیم، بی‌فایده است. احتمال آنکه این اتفاق بیفتد، بسیار پایین است. همانطور که می بینیم عربستان و کویت به عنوان دو برادر عرب هنوز بر سر برداشت نفت از منطقه بیطرف اختلاف دارند.»
اما در مورد مسأله کارت سوخت و قاچاق نیز بهروزی‌فر می‌گوید: «تا زمانی که تفاوت فاحشی در قیمت‌ها بین دو مرز باشد هر اقدامی انجام شود، جلوی قاچاق را نمی‌گیرد. در ضمن آنچه الان مصرف را کاهش داده، شیوع ویروس کروناست نه کارت سوخت و سهمیه‌بندی. دو نرخی بودن در تمام دنیا فسادآور است و منطق آقای زنگنه برای تک‌نرخی شدن بنزین کاملاً علمی بود. اما اینکه چگونه می‌توان مصرف را کاهش داد؟ پاسخ آن در وزارت راه و وزارت صنعت است. از طریق بهبود کیفی خودروها و توسعه حمل و نقل عمومی و در نهایت یکسان‌سازی قیمت بنزین و گازوئیل در دو سوی مرزها؛ نه سهمیه‌بندی و کارتی کردن مصرف.»
عضو هیأت علمی موسسه مطالعات بین المللی انرژی در پایان به نمایندگان مجلس می‌گوید: «فاجعه این است که طوری رفتار کرده‌ایم که برای همه کشورها غیر قابل اعتماد شده‌ایم. برجام تصویب شد، گفتیم که کشور به باد رفت، اما وقتی با خروج امریکا متوقف شد، ناراحت شدیم و امریکا را مقصر دانستیم. می‌خواهیم یک نفر را حذف کنیم اما منافع ملی را هوا می‌کنیم و در آخر هم همه را مقصر می‌دانیم. فارغ از اینکه آنچه کشور را محبوب و موفق می‌کند، همصدایی و حمایت از اقدامات
مثبت است.»

زنگنه: به عقب برگردم، وزیر نمی‌شوم

از بیژن زنگنه وزیر نفت که در این 7 سال به تعبیر خودش «عده‌ای تک تیرانداز در لشکر خودی از پشت به او تیراندازی کردند» 9 سؤال کوتاه پرسیدیم. او که این روزها در حال تکمیل اقدامات 7 ساله خود از توسعه میادین مشترک پارس جنوبی و غرب کارون و صنعت پتروشیمی تا کاهش مشعل‌سوزی و کمی و کیفی‌سازی بنزین و گازوئیل تولیدی کشور با تکیه بر توان داخل است و در سخت‌ترین شرایط برای صادرات نفت می‌جنگد، به چند سؤال از حواشی فعالیت خود پاسخ می‌دهد:
آقای وزیر! مهمترین اقدامی که در این 7 سال در صنعت نفت انجام دادید، چه بود؟
یکی نیست. کارهای مهم زیادی انجام شد.
کدام یک به نظر خودتان مهم‌تر بود؟
توسعه میدان مشترک پارس جنوبی و میادین مشترک غرب کارون و این اواخر نیز احداث خط لوله گوره-جاسک را در دستور کار قرار دادیم که به نظرم اقدامات بسیار بزرگی است که انجام شد.
پروژه‌ای یا طرحی داشتید که به وضوح روی زندگی مردم نیز اثر گذاشته باشد؟
بله. از همه مهم‌تر توسعه میدان مشترک پارس جنوبی بود. پارس جنوبی برای من خیلی مهم بود که به نتیجه برسد.
اگر برگردیم به سال 1392 آیا همین مسیر را طی می‌کنید؟
اگر برگردیم به آن سال دیگر وزیر نمی‌شوم.
حالا فرض کنید که وزیر شده‌اید، بعد از آن چطور؟
می‌گویم، دیگر وزیر نمی‌شوم.
برای بعد از این دوره چه برنامه‌ای دارید؟
می‌خواهم زندگی کنم.
در نفت چطور؟
نه، دیگر در نفت هیچ دخالتی نمی‌کنم.
فکر می‌کنید که آن برنامه‌هایی را که در روز نخست بازگشتتان به صنعت در سر داشتید، انجام شد؟
خیلی از آنها انجام شد. شما می‌توانید آن برنامه پیشنهادی که من به مجلس ارائه کردم و آن صحبت‌هایی را که روز اول ورودم به نفت می‌گفتم، نگاه کنید و با آنچه انجام شده مقایسه کنید.
چه چیزی در این سال‌ها شما را آزار داد که تأکید می‌کنید اگر برگردید به سال 92 دیگر وزیر نمی‌شوید؟
خیلی چیزها... خداحافظ شما

گروه ورزشی/ هفته سی‌ام رقابت‌های لیگ برتر پنجشنبه شب با برگزاری 8 بازی همزمان برگزار شد تا لیگ طولانی و فرسایشی نوزدهم بالاخره پس از فراز و نشیب‌های فراوان به پایان برسد. رقابت‌هایی که 31 مرداد 98 آغاز شده بود، 30 مرداد 99 به پایان رسید تا علاقه‌مندان به فوتبال شاهد ماراتنی سخت و نفسگیر باشند.
قهرمان بالاخره برد
پرسپولیس در ورزشگاه آزادی میزبان سایپا بود که این دیدار در نهایت با برتری 3-0 شاگردان یحیی گل‌محمدی به پایان رسید. در این بازی، وحید امیری (۴) روی یک پاس عمقی دروازه سایپا را باز کرد تا سرخ‌ها خیلی زود به گل برسند. در حالی که نیمه اول رو به پایان بود، کریستین اوساگونا (۴۵) روی سانتر بشار رسن از جناح راست دروازه اکبر منادی را باز کرد تا این بازیکن نیجریه‌ای اولین گل خود برای قرمزها را در هفته پایانی به ثمر برساند. در حالی که بازی رو به پایان بود، علی علیپور (90) گل سوم پرسپولیس را روی یک ضربه زیبا از روی خط محوطه جریم به ثمر رساند تا پرسپولیس که بعد از مسجل شدن قهرمانی‌اش، 3 بازی متوالی نبرده بود، بالاخره با 3 امتیاز زمین را ترک کند. پرسپولیس ۶٧ امتیازی شد و به عنوان تیمی که بیشترین امتیاز را در ادوار لیگ برتر کسب کرده به کار خود پایان داد. سرخپوشان با هدایت برانکو در 3 دوره قبلی لیگ برتر با امتیازات ۶١، ۶۴، و ۶۶ امتیاز به قهرمانی رسیده بود. گفتنی است شاگردان ابراهیم صادقی در سایپا هم با 29 امتیاز و قرار گرفتن در رتبه چهاردهم به کار خود پایان دادند.
خداحافظی تلخ شاهین و نایب قهرمانی استقلال
شاهین و استقلال  در ورزشگاه شهید مهدوی بوشهر به مصاف هم رفتند. میلاد صارمی در دقیقه ۲۴ با یک شوت از راه دور زیبا دروازه سید حسین حسینی را باز کرد و شاهین را پیش انداخت تا شاگردان مهدی پاشازاده پیروز به رختکن بروند. در نیمه دوم ورق برگشت و استقلال که با به میدان آمدن فرشید اسماعیلی شرایط بهتری پیدا کرده بود، توسط کاپیتان خود وریا غفوری (۴۷) به گل تساوی رسید. در ادامه شیخ دیاباته در دقایق ۶۵ و ۸۱  و مهدی قائدی(۷۱) گل‌های برتری آبی‌پوشان را به ثمر رساندند تا این بازی در نهایت با پیروزی 4-1 شاگردان فرهاد مجیدی به پایان برسد. با این نتیجه، استقلال ۵۳ امتیازی شد و با کسب رتبه دوم، به عنوان نایب قهرمان لیگ موفق شد سهمیه رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا را به دست آورد. شاهین بوشهر هم که با ۲۲ امتیاز و پیش از این بازی سقوطش به لیگ دسته یک مسجل شده بود، خداحافظی تلخی با مسابقات داشت.
ماشین‌سازی برد و ماند
در بازی مرگ و زندگی که در ورزشگاه شهید سردار سلیمانی تبریز برگزار شد، ماشین‌سازی که در خطر سقوط به لیگ دسته یک قرار داشت، صنعت نفت آبادان را 1-0 شکست داد و بقایش در لیگ برتر را جشن گرفت. فردین عابدینی (۳۹) برای ماشین سازی گلزنی کرد تا تیم هومن افاضلی بعد از 4 هفته پیروز شود و با 31 امتیازدر رده یازدهم جای بگیرد. صنعت نفت هم با ۴۱ امتیاز در جایگاه هفتم جدول قرار گرفت تا فصل خوبی را پشت سر بگذارد. در یکی از بازی‌های نه چندان مهم این هفته هم شهرخودرو و نساجی در ورزشگاه امام رضا (ع) مشهد به مصاف هم رفتند که این دیدار با تساوی بدون گل تمام شد. به این ترتیب، مصاف مربیان استقلالی یعنی سهراب بختیاری زاده سرمربی شهرخودرو و محمود فکری سرمربی نساجی برنده ای نداشت. در پایان شهرخودرو با ۴۶ امتیاز ششم شد و نساجی هم با ۳۸ امتیاز در رده نهم جدول جا خوش کرد. این تیم با هدایت فکری با رکورد 10 بازی بدون باخت به کار خود خاتمه داد.
سقوط پارس جنوبی توسط تارتار
مصاف نفت مسجد سلیمان و پارس جنوبی در ورزشگاه شهید بهنام محمدی مسجد سلیمان برای جمی‌ها حکم مرگ و زندگی را داشت اما این بازی با برتری 1-0 نفت پایان یافت تا دومین تیم استان بوشهر هم به لیگ دسته اول سقوط کند. تک گل این بازی توسط امید سینگ (۸۸) به ثمر رسید. پارس جنوبی در حالی با ۲۷ امتیاز، در رده پانزدهم قرار گرفت که 3 سال پیش با هدایت مهدی تارتار به لیگ برتر هفدهم صعود کرده بود ولی حالا تیم همین مربی که روی نیمکت نفتی‌ها حضور داشت، با گلزنی بازیکن سابق پارس جنوبی، حکم سقوط این تیم را صادر کردند که این بازی جوانمردانه از سوی تارتار و شاگردانش قابل تقدیر است. نفت مسجد سلیمان با این برد ۳۸ امتیازی شد و در رده هشتم کارش را تمام کرد.
پیکان ماند، سپاهان به سهمیه نرسید
یکی از حساس‌ترین بازی‌های این هفته میان پیکان و سپاهان در ورزشگاه شهدا شهر قدس برگزار شد. بازیکنان دو تیم با انگیزه‌های فراوانی در بالا و پایین جدول وارد زمین شدند و در نهایت به تساوی 1-1 رضایت دادند. محمد محبی (45) برای سپاهان و شهریار مغانلو (پنالتی -۵۱) برای پیکان گلزنی کردند. با این نتیجه، سپاهان ۴۹ امتیازی شد و با قرار گرفتن در سکوی پنجم، سهمیه لیگ قهرمانان آسیا را از دست داد و فصل پرفراز و نشیب این تیم بدون موفقیت به پایان رسید. شاگردان عبدالله ویسی هم با ۲۹ امتیاز در رده سیزدهم قرار گرفتند. در یکی دیگر از دیدارهای جذاب و حساس، ذوب آهن در ورزشگاه فولادشهر 3-2 مغلوب گل گهر شد.  در این دیدار، امین پورعلی (۲۳)، میلاد کمندانی (۴۵) و یونس شاکری (61) برای گل گهرِ مجید جلالی گلزنی کردند. دارو بیدوف (45 - پنالتی) و ایوان مارکوویچ (۸۵) هم برای ذوبی‌ها گل زدند. شاگردان لوکا بوناچیچ اگرچه باختند ولی با 30 امتیاز و قرار گرفتن در رتبه دوازدهم در لیگ ماندنی شدند و گل گهر هم با ۳۳ امتیاز و قرار گرفتن در رده دهم به کارش پایان داد.
فولاد سهمیه گرفت، تراکتور نه
فولاد و تراکتور در ورزشگاه شهدا فولاد اهواز برای کسب سهمیه لیگ قهرمانان آسیا در خوزستان به میدان رفتند ولی این شاگردان جواد نکونام بودند که تراکتور را 1-0 شکست دادند تا به هدف خود برسند. در این دیدار، عارف آقاسی (۷) دروازه تیم سابق خود را باز کرد تا مهم‌ترین گل فصل تیمش را به ثمر برساند. با این نتیجه، سرخپوشان اهوازی ۵۱ امتیازی و سوم شدند و تراکتور هم با ۵۰ امتیاز در جایگاه چهارم قرار گرفت تا سهمیه آسیا را در جام حذفی جست‌وجو کند.

بــــرش

دیاباته آقای گل شد، قائدی آقای پاس گل
زوج آبی کولاک کرد

هفته پایانی لیگ برتر نوزدهم برگزار شد و شیخ دیاباته با 15 گل زده عنوان «آقای گل» را از آن خود کرد. مهاجم اهل مالی آبی‌پوشان نخستین بازیکن خارجی استقلال است که موفق به کسب این عنوان ارزشمند شد. او در شرایطی بهترین گلزن حال حاضر استقلال محسوب می‌شود که آرش برهانی در فصل  88- 87 (لیگ هشتم) با ۲۰ گل آخرین بازیکنی بود که از جمع آبی‌پوشان، آقای گل لیگ شد. همچنین رضا عنایتی (2 بار)، علی سامره و زنده یاد غلامحسین مظلومی با پیراهن استقلال به این عنوان دست یافته‌اند و به این ترتیب دیاباته پنجمین آقای گل استقلال محسوب می‌شود. دیاباته و شهریار مغانلو مهاجم پیکان که رقابت نزدیکی برای کسب عنوان آقای گلی داشتند، هر دو در بازی آخر تیم‌شان گلزنی کردند. مغانلو از روی نقطه پنالتی دروازه سپاهان را گشود و 13 گله شد اما شیخ دیاباته مقابل شاهین دبل کرد و 15 گله شد. علی علیپور مهاجم پرسپولیس که در بازی با سایپا نیمکت‌نشین بود، دقیقه 72 جایگزین کریستین اوساگونا شد و دقیقه 90 گل سوم سرخپوشان را به ثمر رساند تا به همراه عیسی آل کثیر مهاجم صنعت نفت آبادان 12 گله شود و با قرار گرفتن در رده سوم برترین گلزنان لیگ به کار خود پایان دهد. علیپور در پایان بازی در حالی که ناراحت بود و اشک می‌ریخت، زمین بازی را ترک کرد؛ به نظر می‌رسد این آخرین گل او برای سرخپوشان در لیگ بود و قصد دارد لژیونر شود. همچنین مهدی قائدی و میلاد جهانی از نفت آبادان مشترکاً با 8 پاس گل عنوان برترین پاسور لیگ را از آن خود کردند. ضمن اینکه مهدی ترابی، مهاجم پرسپولیس هم با 6 پاس گل در رده دوم بهترین پاسورهای لیگ قرار گرفت. گفتنی است قائدی در این بازی دهمین گل خود در لیگ را زد تا هم طلسم گل نزدن هایش پس از 14 بازی شکسته شود و هم خود را به عنوان مؤثرترین بازیکن لیگ نوزدهم با 10 گل، 8 پاس گل و 2 پنالتی معرفی کند. گفتنی است استقلال با 55 گل زده، عنوان بهترین خط حمله لیگ را تصاحب کرد. جالب این که 35 گل از این تعداد توسط 3 بازیکن به ثمر رسید؛ قائدی و امیر ارسلان مطهری هرکدام 10 گل زدند و دیاباته هم 15 گل.

تروئیکای اروپایی و بلژیک : مخالف اقدام امریکا هستیم
چین: اقدام امریکا یک «نمایش سیاسی» است
روسیه: مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها وجود ندارد
ظریف: بار دیگر دولت ترامپ منزوی و رسوا در صحنه جهانی خواهد شد
بورل : به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام هر کاری می‌کنم تا این توافق حفظ شود

گروه سیاسی/ رجوع امریکا به «مکانیسم ماشه» اگرچه با هدف جبران مافات شکست در به تصویب رساندن قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران صورت گرفت اما مخالفت یکپارچه اروپا و سایر شرکای برجام سبب شد روندی که به نظر می‌رسید ممکن است به دلیل وجود اختلافات کلان به روندی کند و فرساینده دچار شود، در نطفه خفه شده و بخش قابل توجهی از راه را تنها در چند ساعت بپیماید. نامه پنجشنبه شب سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس به شورای امنیت تنها ساعتی بعد از ارائه درخواست کتبی امریکا به رئیس شورای امنیت برای فعال کردن مکانیسم ماشه، اتفاق مهمی بود که شاید اگر به این سرعت روی نمی‌داد، برای به جریان افتادن به روزها بحث و مجادله از سوی کشورهای مختلف نیاز داشت.
«مایک پمپئو»، وزیر خارجه امریکا عصر پنجشنبه گذشته با همراهی «برایان هوک»، نماینده مستعفی این کشور در امور ایران و «الیوت آبرامز»، نماینده کنونی امریکا در امور ایران به مقر سازمان ملل در نیویورک رفت و در دیدار با «دیان دیجانی» سفیر و نماینده دائم اندونزی در سازمان ملل متحد که ریاست دوره‌ای این شورا را برعهده دارد، درخواست دولت ترامپ را برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران ارائه داد. امریکا بر اساس این نامه خواستار آن شد که سازمان ملل اقدامات خود را برای بازگرداندن همه تحریم‌های بین‌المللی ایران به دلیل عدم پایبندی آن به تعهداتش در چارچوب برجام آغاز کند. مقام‌های امریکا این درخواست را ذیل بخش پایانی بند 37 برجام موسوم به مکانیسم ماشه مطرح کرده‌اند آن هم در شرایطی که خود دو سال پیش با خروج از برجام همه تعهدات خود در چارچوب این توافق را نقض کرده‌اند. مقام‌های کاخ سفید ادعا می‌کنند از آنجا که در متن قطعنامه ۲۲۳۱ از امریکا به عنوان «مشارکت‌کننده برجام» یاد شده، این کشور می‌تواند از ایران بابت «نقض اساسی برجام» شکایت کند. پمپئو که به مواضع مخالف کشورهای عضو شورای امنیت با اقدام امریکا وقوف دارد، در توئیتی خطاب به «آبدو آباری»، سفیر نیجر که قرار است ریاست شورای امنیت سازمان ملل در ماه سپتامبر را عهده‌دار شود، ابراز امیدواری کرده است همراهی او را برای اجرای خواسته‌اش جهت پذیرش نامه و به جریان انداختن آن به همراه داشته باشد.
مکانیسم ماشه در شرایطی در شورای امنیت به جریان خواهد افتاد که پس از پذیرش درخواست امریکا از سوی رئیس شورا، سایر اعضا باید در 30 روز پس از دریافت این درخواست با صدور قطعنامه‌ای مخالفت خود را با این مسأله که امریکا به دلیل خروج از برجام حقی برای اعتراض علیه آن ندارد، اعلام کنند. این در حالی است که در صورت به رأی گذاشته شدن چنین قطعنامه‌ای، امریکا می‌تواند به عنوان یکی از طرف‌های شورا آن را وتو کند تا پس از پایان مهلت 30 روز همه تحریم‌های بین‌المللی به طور خودکار بازگردد. اما بیانیه‌ای که سه کشور اروپایی طرف برجام روز پنجشنبه در مخالفت با نامه امریکا منتشر کردند، در کنار مخالفت قاطعانه چین و روسیه به معنای نادیده گرفتن حق امریکا برای ارسال چنین اعتراضی علیه ایران است و همین امر سبب خواهد شد تا بررسی درخواست امریکا در شورای امنیت در همان آغاز متوقف شود و به این ترتیب دولت ترامپ در پیگیری خواسته خود یعنی بازگرداندن تحریم‌های چندجانبه تنها بماند.
 
دست رد اروپا بر خواسته امریکا
پاریس، برلین و لندن در نامه خود که بلافاصله در واکنش به درخواست رسمی امریکا از شورای امنیت برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منتشر شد، تأکید کرده‌اند که امریکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شده و نمی‌تواند مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کند. آنها در این نامه ضمن اشاره به اینکه خروج امریکا از برجام به مشارکت آن در این توافق خاتمه داده است، یادآور شده‌اند: «فرانسه، آلمان و انگلیس به حراست از فرآیندها و نهادهایی که شالوده‌های چندجانبه‌گرایی را تشکیل می‌دهند، متعهدند و کماکان بر اساس هدف حفظ مرجعیت و تمامیت شورای امنیت سازمان ملل عمل می‌کنند.»
این سه کشور اروپایی در ادامه ضمن درخواست از همه اعضای شورای امنیت جهت خودداری از انجام اقداماتی که اختلافات در شورای امنیت را تعمیق می‌کنند، بر پایبندی خود به برجام تأکید کرده و یادآورد شده‌اند که مسأله فعلی عدم پایبندی ایران به تعهداتش در برجام را باید از طریق گفت‌وگو میان طرف‌های برجام به روش‌های مختلف از جمله از طریق کمیسیون مشترک برجام و استفاده از ساز و کار حل و فصل اختلافات حل و فصل کرد. آنها همچنین از ایران خواسته‌اند که به منظور حفظ توافق تمامی اقدامات ناسازگار با تعهدات هسته‌ای خودش را به عقب برگردانده و بدون تأخیر به پایبندی کامل توافق برگردد. علاوه بر این نامه، «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در بیانیه‌ای اعلام کرد از آنجایی که امریکا به‌طور یکجانبه مشارکت در برجام را در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ متوقف کرده و متعاقب آن در هیچ فعالیت مربوط به توافق هسته‌ای ایران شرکت نکرده است؛ بنابراین دیگر کشور مشارکت کننده در برجام نیست و نمی‌تواند از روند بازگشت تحریم‌های پیش‌بینی شده طبق قطعنامه ۲۲۳۱ استفاده کند. «بورل» تأکید کرد که به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام، هر کاری انجام خواهد داد تا این توافقنامه حفظ و به‌طور کامل از سوی همه طرف‌ها اجرا شود. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین در گفت‌وگو با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز تأکید کرد  مصمم است برای حفظ برجام همکاری‌ها را با سایر مشارکت‌کنندگان در این توافق ادامه دهد. «هلگا اشمید»، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در توئیتی با بیان اینکه امریکا بعد از خروج رسمی از برجام نمی‌تواند به عنوان دولت مشارکت کننده از مکانیسم ماشه استفاده کند، گفت که «این اتحادیه به تلاش‌های خود برای حفظ و اجرای کامل برجام ادامه خواهد داد.»
نمایندگی بلژیک در سازمان ملل نیز در توئیتی با تاکید بر ضرورت حفظ برجام نوشت: « آمریکا نمی‌تواند بازگشت تحریم‌ها از طریق برجام را فعال کند چراکه این کشور در مه ۲۰۱۸ شراکت خود در برجام را متوقف کرده بود.»
رسانه‌های معتبر جهانی مخالفت گسترده کشورها با اقدام امریکا را نشانه شکست این تلاش در همان آغاز راه دانستند. شبکه امریکایی «سی ان ان» با بیان اینکه کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه در بیانیه‌ای مشترک با تصمیم امریکا برای احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران مخالفت کردند، این اقدام را نشانه انزوای جهانی امریکا دانست.
 
مخالفت قاطع پکن و مسکو
علاوه بر تروئیکای اروپایی، چین و روسیه هم به صراحت درخواست امریکا برای به جریان انداختن مکانیسم ماشه را رد کردند. «جانگ جونگ»، نماینده چین در سازمان ملل اقدام امریکا را محکوم کرد و آن را یک نمایش سیاسی از سوی امریکا توصیف کرد.  نماینده چین با بیان اینکه درخواست امریکا هیچ مبنای قانونی و عقلانی ندارد، تأکید کرد که این درخواست از هیچ حمایتی در میان اعضای شورای امنیت برخوردار نیست و مقبولیتی در جامعه بین‌المللی ندارد. علاوه بر این، «ژائو لی‌جیان» سخنگوی وزارت خارجه چین هم طی یک نشست خبری با تأکید بر اینکه امریکا حقی برای درخواست بازگشت تحریم‌ها علیه ایران ندارد، دلیل آن را نیز خروج یکجانبه واشنگتن از توافق هسته‌ای ایران دانست. ژائو در ادامه افزود: «مشارکت‌کنندگان در برجام و اکثریت غالب شورای امنیت سازمان ملل اعتقادی ندارند که درخواست امریکا پایه‌های قانونی دارد و مکانیسم ماشه می‌تواند فعال شود.» وی با بیان اینکه امریکا عهد شکسته و از برجام خارج شده، موضع یکجانبه امریکا را در تضاد با اجماع گسترده جامعه بین‌المللی دانست و تأکید کرد که تلاش این کشور برای تضعیف برجام به ثمر نمی‌رسد.
«واسیلی نبنزیا»، نماینده روسیه در سازمان ملل هم مخالفت این کشور را با برنامه امریکا اعلام و تأکید کرد که امریکا از هیچ حق قانونی یا دلیلی برای آغاز این روند برخوردار نیست و روسیه با آن مخالفت خواهد کرد. «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز در نشست خبری روز پنجشنبه طرح امریکا را فاقد وجاهت قانونی دانست و گفت که این طرح شکست خواهد خورد. روسیه همچنین دقایقی بعد از درخواست رسمی امریکا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، خواستار برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی تحولات جاری پیرامون ایران شد.
همراه نشدن اعضای شورای امنیت با امریکا موجب عصبانیت وزیر خارجه این کشور شد. «پمپئو» کمی بعد از کلید زدن سازوکار حل اختلاف برجام در سخنانی از کشورهای اروپایی به‌خاطر عدم همراهی این کشورها با واشنگتن در اجرای مکانیسم ماشه انتقاد کرد. او همچنین با انتقاد شدید از انگلیس به دلیل همراهی نکردن با واشنگتن در تمدید تحریم‌ها علیه ایران، مدعی شد که لندن طرف ایران را گرفته است.
 
نامه ظریف به شورای امنیت
مخالفت صریح همه کشورهای طرف توافق هسته‌ای با اقدام اخیر امریکا در حالی بود که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هم در نامه مفصلی خطاب به رئیس دوره‌ای شورای امنیت، به تشریح روند کارشکنی امریکا برای به بن‌بست کشاندن اجرای برجام پرداخت و با استناد به مفاد برجام نشان داد که آمریکا نمی تواند از طرح « اسنپ بک»یا مکانیسم ماشه استفاده کند. ظریف در این نامه با اشاره به اینکه ترامپ در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ دستور خود مبنی بر «پایان عضویت امریکا» در برجام را صادر کرد و دولت وی اقدامات گسترده‌ای به منظور پایان بخشیدن به عضویت امریکا و اعمال مجدد تحریم‌ها را به‌کار گرفت، به توضیح ادعای امریکا مبنی بر اینکه کماکان در قطعنامه 2231 مشارکت دارد، پرداخت و گفت: «واژه «مشارکت» صرفاً یک عنوان ساده تشریفاتی نیست، بلکه این واژه مستلزم مشارکت در فعالیت و اجرای وظایف، حقوق و تعهدات منطبق با توافقات پیشین است. از این رو، امریکا از هیچ وجهی در برجام «مشارکت» ندارد. وزیر خارجه ایران در رد ادعای امریکا برای استفاده از مکانیسم ماشه به اظهارات مقام‌های امریکایی استناد کرد و گفت: «جان بولتون در مقاله‌ای در روزنامه وال استریت ژورنال مورخ ۱۶ اوت ۲۰۲۰ نوشته است حامیان توافق استدلال می‌کنند که واشنگتن از توافق خارج شده است و هیچ جایگاهی برای استناد به مفاد آن ندارند. آنها درست می‌گویند.» او همچنین به اظهارات «برایان هوک»، مسئول پیشین امریکا در امور ایران در گفت‌وگو با خبرنگاران در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹ اشاره کرد که گفته بود: «ما دیگر در توافق حضور نداریم و لذا طرف‌هایی که در این توافق همچنان حضور دارند، باید تصمیم بگیرند که آیا قصد دارند از سازوکار حل اختلاف استفاده کنند یا خیر.» به گفته وزیر خارجه ایران، پاراگراف ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ که امریکا را به عنوان «عضو برجام» شناسایی کرده است صرفاً شرایط زمان تصویب قطعنامه را بیان کرده و معنای دیگری ندارد و کلیه اعضای باقیمانده برجام یعنی اتحادیه اروپا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه، تصریح کرده‌اند که اطلاعیه و تصمیم امریکا، باطل و غیرمعتبر است.
ظریف همچنین اشاره کرده که تاکنون ترامپ بیش از ۱۴۵ مرتبه علیه ایران تحریم‌ اعمال کرده و با تصمیم به عدم تمدید معافیت‌های مرتبط با پروژه‌های هسته‌ای توانایی ایران را برای اجرای مفاد مشخصی از برجام و قطعنامه مختل ساخته است.
رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه به تلاش‌های ایران برای استفاده از سازوکار حل اختلاف برجام در واکنش به خروج امریکا از این توافق اشاره کرده و گفته است که «ایران چندین دور از سازوکار حل اختلاف برجام استفاده کرد ولی به دلیل عدم حصول نتیجه مثبت، از حق خود ذیل پاراگراف‌های ۲۶ و ۳۶ برجام برای اجرای  اقدامات جبرانی و توقف اجرای بخشی از تعهدات خود استفاده کرد.» به گفته او «اقدامات جبرانی ایران هیچ تأثیری بر نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نداشته است؛ از این رو، هرگونه ادعا مبنی بر مخاطرات اشاعه هسته‌ای بی معنا است.» وزیر خارجه ایران در نهایت با تأکید بر اینکه سازوکار حل اختلاف صرفاً در اختیار اعضای واقعی برجام قرار دارد و  نه عضو «ابتدایی» که بعداً کناره‌گیری کرده و با اراده و صراحت تصمیم به «پایان مشارکت» گرفته است، از شورای امنیت خواست که مانع سوء استفاده یکجانبه و غیرقانونی امریکا از سازوکار حل اختلاف قطعنامه‌ای شود که این کشور هدف اعلانی خود را نابودی همین قطعنامه و در نتیجه تخریب اقتدار شورای امنیت و ملل متحد اعلام کرده بود. چه به اعتقاد او مردم ایران از شورای امنیت انتظار دارند تا امریکا را به دلیل آسیب‌های جبران‌ناپذیری که -  صرفاً به دلایل بزرگنمایی شخصی یا منافع سیاسی داخلی - به مردم ایران تحمیل کرده است، وادار به پاسخگویی کند. وزیر امور خارجه از سوی دیگر در گفت‌و‌گوی تلفنی با «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل از دبیرکل و اعضای شورای امنیت خواست به وظایف قانونی خود در مقابله با سرکشی دولت امریکا عمل کنند.
ظریف ساعتی پس از مخالفت یکپارچه شرکای برجام با اقدام امریکا نیز در صفحه اینستاگرام خود با بیان اینکه ایران به همراه روسیه، چین، اتحادیه اروپا، آلمان، فرانسه و انگلیس در نامه‌های جداگانه‌ای اقدام دولت ترامپ را غیرقانونی، بدون اثر و کان‌لم‌یکن معرفی کردند، نوشت: «تاریخ شورای امنیت چنین وضعیتی را به یاد ندارد»، او در ادامه افزود: «احتمالاً برخی دیگر از اعضای شورای امنیت هم موضع مشابهی را اتخاذ خواهند کرد و یک بار دیگر دولت ترامپ منزوی و رسوا در صحنه جهانی خواهد شد.»
ظریف همچنین در صفحه اینستاگرام خود با اشاره به تلاش های ناکام امریکا علیه ایران و اینکه ترامپ این بارهم در برابر توان دیپلماسی قدرتمند متکی به مردم دلاور ایران کم می‌آورد، گفت و گوی تلفنی خود با گوترش را یادآور شده و گفته که در تدوین نامه حقوقی و محکم خود به رئیس دوره ای شورای امنیت از کمک جوانان متخصص و متعهد کشور بهره برده است. او نوشته: شاید برای برخی کلیشه باشد اما این بارهم نشان دادیم که «هیچ‌وقت یک ایرانی را تهدید نکن.»
سید عباس عراقچی، معاون ظریف هم در پیامی که در صفحه توئیتر خود منتشر کرد، ابراز اطمینان کرد که شورای امنیت سازمان ملل به ایالات متحده اجازه نخواهد داد که از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سوء استفاده کند تا به هدف اعلام شده خود یعنی از بین بردن خود این قطعنامه دست یابد.

گروه سیاسی/ پنجشنبه گذشته در نوزدهمین هفته از هفته‌های افتتاح پروژه‌های ملی، با حضور رئیس جمهوری از دستاوردهای دفاعی ایران که حاصل تلاش‌های وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است رونمایی شد. خط تولید موتور ملی توربوجت سبک اوج موتور توربو فن سبک جهش، موشک بالستیک شهید حاج قاسم و موشک کروز شهید ابومهدی از جمله این دستاوردها بوده‌اند. به دلیل ماهیت دفاعی این یافته‌های جدید نظامی و سایر تلاش‌های نظامی ایران بود که رئیس جمهوری تأکید کرد: ما راهبرد تهاجمی نداریم، نمی‌خواهیم جایی را اشغال یا به ملتی صدمه بزنیم و همسایگان مطمئن باشند قدرت دفاعی ما به نفع آنان و دوستانمان خواهد بود.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی در این مراسم که در آستانه 31 مرداد، روز صنعت دفاعی برگزار شد، با بیان اینکه همه تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران در زمینه دفاعی، بر مبنای راهبرد بازدارندگی و دفاعی و نه تهاجمی است، تصریح کرد: ایران هیچگاه بویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آغازگر هیچ جنگی نبوده است. راهبرد ما راهبرد بازدارنده دفاعی است و همه توان ما برای حفظ کشور و بازدارندگی است.
رئیس جمهوری با قدردانی از وزارت دفاع به‌خاطر دستیابی به یافته‌های جدید نظامی و دفاعی، از نامگذاری دو موشک تولیدی به نام شهیدان حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی نیز قدردانی کرد و گفت: شهید گرانقدر قاسم سلیمانی به گردن مردم ما و کل منطقه حق دارد و مجاهدت‌های بسیار بزرگی در طول زندگی خود از دوران دفاع مقدس گرفته تا مبارزه با داعش در منطقه داشته است و شهید ابومهدی نیز از یاران باوفای شهید سلیمانی نقش بزرگی در مبارزه با داعش در منطقه و بویژه عراق ایفا کرد.
روحانی پیشرفت دانشمندان، دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان و صنایع دفاع کشور را ستودنی دانست و تأکید کرد: برای ما مهم است که طی شش سال گذشته توانسته‌ایم در صنعت دفاعی، از جایگاه 23 جهانی به جایگاه چهاردهم دست یابیم و این نشان می‌دهد که چه استعدادها، تلاش‌ها و فداکاری‌ها در کنار هم قرار گرفته تا به این رده در زمینه صنعت دفاعی جهان دست یافته‌ایم.
رئیس جمهوری افزود: این افتتاح‌ها نشانگر موفقیت کشور در زمینه تولید تسلیحات راهبردی، بازدارنده و پدافندی است و کشور نیز همپای صنعت دفاعی دنیا در حال پیشرفت است.
روحانی پیشرفت‌های نظامی کشور در دو حوزه دید (رادارها و پهپادها) و تیر (توان شلیک و قدرت تخریب موشک‌ها) را ارزشمند خواند و گفت: خوشبختانه در بخش دید نظامی همپا با قدرت تیر یا همان برخورد، دفاع و مقابله، ما پیشرفت‌های بسیار خوبی داشته‌ایم و توسعه رادارها، پیشرفت‌های الکترونیکی و تولید پهپادها قدرت دید نظامی کشور را ارتقا بخشیده‌اند.
رئیس جمهوری همچنین با اشاره به اهمیت تولید موشک‌های کروز در عصر کنونی مانند استتار در مسیر برخورد با هدف، گفت که متخصصان و دانشمندان ما باید بخشی از توانشان را روی تولید و ارتقای موشک‌های کروز دریایی، زمینی و هوایی متمرکز کنند.
روحانی اظهارکرد: اینکه در بخش ارتقای موشک‌های کروز دریایی موفق شده‌ایم طی یک دوره یک‌سال و نیم، برد این موشک‌ها را از 300 کیلومتر به هزار کیلومتر ارتقا دهیم نشان می‌دهد که کشور در مسیر تولید و خودکفایی در این عرصه قرار گرفته است. رئیس جمهوری با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر دست یافتنی بودن آنچه که می‌خواهیم، گفت: رسیدن به این دستاوردها و قرار گرفتن در مسیر تولید و خودکفایی بیانگر آن نکته‌ای است که رهبری معظم انقلاب همیشه بر آن تأکید می‌کردند که ما می‌توانیم و آنچه می‌خواهیم و خواست ما است، دست‌یافتنی است حال ممکن است زودتر یا دیرتر برسیم و یکی ممکن است زحمت کمتر و یکی زحمت بیشتر بخواهد. او همچنین با تأکید بر اینکه آسمان ایران اسلامی باید آسمان امنی باشد، گفت: در این زمینه کارهای بزرگی انجام گرفته است و ما باید راداری داشته باشیم که با توجه به فناوری‌های پرنده‌های رادارگریز، چیزی از دید آن رادار مخفی نماند تا بتوانیم همه توانمان را برای برخورد با آنها بکار بگیریم.
روایت وزیر دفاع از دستاوردهای جدید دفاعی
امیر حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح پنجشنبه گذشته در گفت‌و‌گو با خبر ساعت ۱۴ رادیو ایران، جزئیات فنی و اهمیت دستاوردهای جدید دفاعی جمهوری اسلامی ایران را تشریح کرد. وزیر دفاع با اشاره به رونمایی از موتور هواپیمای کوثر در سال 95 و رونمایی از این هواپیمای نظامی در سال ۹۷ اظهار کرد: امسال ساخت تعدادی از این موتورها را در دستورکار داریم و با برنامه‌ای که داشتیم خط تولید این موتورها را راه‌اندازی کردیم.
او با بیان اینکه راه‌اندازی خط تولید موتور اوج به این معناست که هواپیمای کوثر به لحاظ موتور، بال و بدنه و همه اجزا تولید داخل است و هیچ گونه وابستگی به خارج نداریم، درباره ویژگی‌های موتور توربوفن تولید شده از سوی وزارت دفاع نیز گفت: موتور توربوفن یک نسل از موتورهای موجود ما را ارتقا می‌دهد، این نسل از موتورها می‌تواند به لحاظ عملیاتی ارتفاع بالاتر از ۶۰ هزار پا را برای ما میسر کند و با سوخت کمی که دارد می‌تواند مدت زمان پرواز بیشتری را برای ما به همراه داشته باشد. به گفته وزیر دفاع، موتور توربوفن، موتوری است که امروزه بر روی پهپادهای پیشرفته جهان استفاده می‌شود که از آن جمله می‌توان به پهپاد آر کیو امریکایی که به غنیمت گرفتیم اشاره کرد.امیر حاتمی درباره ویژگی‌های موشک کروز شهید ابو مهدی المهندس با بیان اینکه این موشک به یکباره بیش از ۳ برابر برد موشک‌های کروز دریایی ایران را افزایش داد و برد موشک‌های ما به بالای هزار کیلومتر رسید، اظهار کرد: معنی آن این است که دشمنان ما برای نزدیک شدن به مرزهای ما باید این ملاحظه مهم را در نظر بگیرند که ما امروز یک دست بلند در اختیار داریم و اگر کسی بخواهد نگاه سوئی نسبت به منافع ما داشته باشد با یک چنین سلاح مهمی مواجه خواهد بود.
جزئیات عملیاتی و نظامی دستاوردهای جدید دفاعی
در مراسم پنجشنبه گذشته که به صورت ویدیوکنفرانس برگزار شد، سردار سرتیپ پاسدار قاسم تقی‌زاده جانشین وزیر دفاع جزئیات عملیاتی  نظامی دو موشک راهبردی جدید جمهوری اسلامی ایران را تشریح کرد.
به گزارش روابط عمومی وزارت دفاع، سرتیپ تقی‌زاده با بیان اینکه دو موشک حاج قاسم و ابومهدی المهندس با یک‌دهم قیمت جهانی تولید شده و توان بازدارندگی و عمق راهبردی امنیت کشور را افزایش می‌دهند، گفت: موشک شهید‌قاسم موشک بالستیکی است با برد ۱۴۰۰ کیلومتر، مایل پرتاب، کاملاً تاکتیکی و برخلاف تمام موشک‌های مشابه آن در دنیا مبتنی بر کنترل آیرودینامیکی است. او با اشاره به اینکه این موشک بر پایه تجربیات اندوخته مانند تولید موشک‌های فاتح تا سجیل طراحی و ساخته شد، تصریح کرد: بر پایه اندوخته این تجربیات موشک شهید حاج قاسم طراحی شده و سامانه‌های پدافندی موشک‌های سریع را نمی‌توانند رهگیری کنند که موشک شهید قاسم از جمله آنهاست. جانشین وزیر دفاع در تشریح مشخصات موشک راهبردی کروز گفت: موشک ابومهدی یک موشک کروز برد بلند است. ویژگی اصلی موشک‌های کروز قابلیت شلیک از عمق است و در آینده نزدیک، نیروی دریایی راهبردی کشور نیز به آن مجهز خواهد شد که با تجهیز نیروهای مسلح ما به موشک شهید ابومهدی امنیت مرزهای آبی از هزار کیلومتری تأمین خواهد شد. وی افزود: این موشک قابلیت دارد که در زمان‌های متفاوت و از چند مسیر مختلف به یک هدف برسد و بدین ترتیب پدافند دشمن در این حالت ناتوان و ناکارآمد خواهد شد.
امیر سرتیپ دوم افشین خواجه فرد مدیر عامل سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع نیز هنگام افتتاح موتور توربوجت ملی «اوج» آن را اولین موتور توربوجت بومی توسعه یافته باهدف تأمین نیروی پیشران جنگنده‌های کشور از جمله جنگنده‌های کوثر، صاعقه، آذرخش و جت آموزش پیشرفته یاسین و در محدوده وزن برخاست حدود 10 تن برشمرد و گفت: فناوری به کار رفته در «اوج» به عنوان یک بسته مرجع، زمینه ورود کشور به فاز طراحی و ساخت موتورهای توربوفن و توربوشفت نیمه سنگین و سنگین کلاس هوایی و صنعتی را فراهم کرده است.
وی افزود: دومین دستگاه از این موتور نیز در سال 1396 تولید و تست آن در آزمایشگاه موتور ملی اوج صورت پذیرفت و آزمون‌های زمینی، تاکسی و پروازی این موتور نیز در سال‌های 1397 و 1398 بر روی هواپیمای بومی کوثر با موفقیت انجام شد.
 او طراحی و ساخت موتور بومی توربوفن سبک «جهش» را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای فناورانه در حوزه ساخت موتورهای هوایی کشور توصیف و اظهارکرد: موتور توربوفن سبک به عنوان اولین موتور توربوفن بومی در کلاس موتورهای نسل چهار توسعه یافته، قابلیت نصب بر روی انواع پرنده‌های با سرنشین و بدون سرنشین سبک با تراست 500 تا 700 کیلوگرم و در محدوده وزن 4هزار کیلوگرم را دارا است. همچنین به دلیل قابلیت اطمینان بالای طراحی، این موتور در کنار حوزه بدون سرنشین در هوانوردی عمومی نیز قابل بهره‌برداری است.
مدیر عامل سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع افزود: دستیابی به فناوری ساخت پره تک بلور (تک کریستال) و ساخت سامانه‌های نوین با سطح فناوری بالا و وجود سوپر آلیاژها و متریال‌های مدرن به‌کار رفته در این موتور که نیاز به کار تحقیقاتی گسترده‌ای داشته است، برای اولین بار در کشور انجام شده است.
قدردانی سپاه پاسداران از نقش وزارت دفاع در بازدارندگی دفاعی ایران
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در بیانیه‌ای با گرامیداشت ۳۱ مردادماه روز صنعت دفاعی، رونمایی از موشک‌های شهیدان حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی را نماد عزم و اراده ملی ایرانیان در پیگیری دکترین بازدارندگی دفاعی و تهاجمی کشور دانست و نقش وزارت دفاع در تقویت قدرت بازدارندگی و ارتقای توان دفاعی و تهاجمی ایران را در هم‌افزایی با سایر سازمان‌های نیروهای مسلح، انکارناپذیر و شایسته تقدیر و سپاس توصیف کرد.
این بیانیه، رونمایی از موشک بالستیک «شهیدحاج قاسم» و موشک کروز «ابومهدی» را نماد ظرفیت‌سازی‌های متکثر و متناسب با نیاز «ضربت متقابل» توصیف و تأکید کرد: خدای بزرگ را به پاس این نعمت عظیم شاکریم که صنعت دفاعی کشور ما امروز در لبه فناوری‌های پیشرفته جهان حرکت می‌کند و سامانه‌های دفاعی بومی تولید شده آن با ربودن گوی سبقت در رقابت با نمونه‌های خارجی، فعال‌تر و پویاتر از گذشته به افق‌های بلندتر می‌اندیشد.

گروه اقتصادی / طبق اعلام بانک مرکزی، چک‌ برگشتی متقاضیان، ذینفعان و ضامنان که صرفاً برای تسهیلات کرونایی، شامل طرح‌های اعطای تسهیلات به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا و تسهیلات ودیعه اجاره مستأجران، از محدودیت‌های متعارف در اعطای تسهیلات بانکی مستثنی می‌شود.
ستاد ملی مقابله با کرونا قبلاً در دستورالعمل‌های اجرایی طرح اعطای تسهیلات به صاحبان کسب وکارهایی که به‌دلیل شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا در فعالیت اقتصادی خود دچار مشکل شده بودند، متقاضیان تسهیلات را که دارای چک برگشتی از تاریخ یکم اسفند ماه ۱۳۹۸ تا تاریخ ۳۱ تیر ماه ۱۳۹۹ بودند،  از محدودیت‌های مقرر در قانون صدور چک مستثنی کرده بود. اکنون بانک مرکزی اعلام کرده که بر اساس تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، این دستورالعمل بزودی به بانک‌ها ابلاغ می‌شود.
مانعی برای پرداخت تسهیلات کرونایی
با شیوع کرونا و تعطیلی بسیاری از کسب‌وکارها، به‌منظور حمایت از صاحبان مشاغل، برای حفظ بنگاه تولیدی و همچنین حمایت از اقشاری که کار خود را به‌خاطر شیوع کرونا از دست دادند، دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا پرداخت تسهیلاتی به متقاضیان را تصویب کردند. اما همان موقع بسیاری از صاحبان مشاغل از این موضوع نگران بودند که به‌خاطر چک برگشتی، نتوانند تسهیلات حمایتی مربوط به شیوع کرونا را دریافت کنند.
همان زمان برخی صاحبان مشاغل و رؤسای انجمن‌ها و صنایع بخش خصوصی از دولت درخواست کردند که در پرداخت تسهیلات به واحدهای آسیب دیده از شیوع کرونا به این موضوع توجه شود که واحدهای آسیب‌دیده بدون توجه به بدهی معوق و همچنین داشتن چک برگشتی بتوانند از این تسهیلات برخوردار شوند، زیرا شیوع کرونا، خود باعث شده اکثر واحدها با بدهی معوق و برگشت چک روبه‌رو باشند. به گفته فعالان بازار اگر قرار باشد در پرداخت تسهیلات به واحدهای آسیب‌دیده از کرونا مانند روال پرداخت وام‌های قبلی، به موضوع بدهی معوق و چک برگشتی توجه شود، بسیاری از واحدها موفق به دریافت این تسهیلات نخواهند شد.
علاوه بر پرداخت تسهیلات به صاحبان مشاغل آسیب دیده ازکرونا، همچنین بر اساس مصوبه دولت و ستاد ملی کرونا، برای کمک به مستأجران واجد شرایط، تسهیلاتی در قالب ودیعه اجاره به آنان پرداخت می‌شود. برخی از مستأجران هم به‌خاطر داشتن چک برگشتی نگرانند نتوانند تسهیلات کمک ودیعه اجاره را دریافت کنند.
لغو قانون برای متقاضیان تسهیلات کرونایی
برای حل مشکل متقاضیان تسهیلات کرونایی و کسانی که به‌خاطر کرونا شغل خود را از دست داده‌اند، بانک مرکزی شرط نداشتن بدهی معوق و چک برگشتی را از شروط تسهیلات کرونایی حذف کرده است. این دستورالعمل همچنین شامل مستأجران متقاضی وام کمک ودیعه مسکن هم می‌شود. بانک مرکزی، در این خصوص در اطلاعیه‌ای اعلام کرد:ستاد ملی مقابله با کرونا قبلاً در دستورالعمل‌های اجرایی طرح اعطای تسهیلات به صاحبان کسب وکارهایی که به‌دلیل شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا در فعالیت اقتصادی خود دچار مشکل شده بودند، متقاضیان تسهیلات را که دارای چک برگشتی از تاریخ 1 اسفند ماه 1398 تا تاریخ 31 تیر ماه 1399 بودند، از محدودیت‌های مقرر در قانون صدور چک مستثنی کرده بود.
براین اساس و در بند (2) از مصوبات سی وسومین جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا مورخ 25‏ مرداد ماه 1399، به‌منظور تسهیل در اعطای تسهیلات یاد شده فوق مقرر شده است که: «چک‌ برگشتی متقاضیان، ذی‌نفعان و ضامنان در تسهیلات کسب وکارهای آسیب دیده از کرونا که از تاریخ 1 اسفند ماه 1398 تا پایان زمان اجرای طرح تسهیلات قابل اعطا به واحدهای کسب وکار و دیگر تسهیلات مربوط به کرونا صادر شده یا می‌شود. صرفاً برای طرح‌های تسهیلات کرونایی از محدودیت‌های متعارف در اعطای تسهیلات بانکی مستثنی می‌شود.»
بانک مرکزی یادآور شده که «همانگونه که در متن مصوبه نیز آمده است، این مصوبه صرفاً مربوط به تسهیلات اعطایی بانک‌ها به صاحبان کسب وکارهایی است که به‌دلیل شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا در فعالیت اقتصادی خود دچار مشکل شده‌اند و نیز تسهیلات ودیعه اجاره مستأجران در قالب مرابحه خرید کالا و خدمات را هم شامل می‌شود. لذا لازم به تأکید است که شامل تمام متقاضیان اخذ تسهیلات عادی نمی‌شود.»
البته این شرایط نه تنها شامل متقاضیان تسهیلات کرونایی بلکه شامل کسانی که به هر نحوی ذی نفع یا ضامن افراد برای دریافت این تسهیلات هستند، هم می‌شود. بنابر اطلاعیه بانک مرکزی«ذکر این نکته ضروری است که در ابلاغیه جدید، موضوع مستثنی شدن از محدودیت‌های ناظر بر چک برگشتی شامل ضامنان و ذی نفعان نیز می‌شود و بانک‌ها و مؤسسات اعتباری می‌توانند نسبت به قبول ضمانت افرادی که دارای چک برگشتی در بازه زمانی 1 اسفند ماه 1398 تا پایان زمان اجرای طرح اعطای تسهیلات مورد اشاره باشند، اقدام کنند.»
بانک مرکزی در اطلاعیه خود اعلام کرده که مصوبه یاد شده در شرف ابلاغ است و با قید فوریت به شبکه بانکی کشور ابلاغ می‌شود.
تسهیلات به کدام مشاغل می‌رسد
 30اردیبهشت ماه بود که در راستای شیوع ویروس کرونا و آسیب دیدن کسب و کارها، مقرر شد که به رسته‌های مشخص شده تسهیلات پرداخت شود در همین راستا دستورالعمل آن ابلاغ شد. پرداخت تسهیلات حمایتی به کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا در راستای حفظ اشتغال بنگاه‌ها و صیانت از نیروهای کار است و براین اساس 13 رسته شغلی شناسایی شد که بیشترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا متحمل شده و دارای لیست بیمه در قالب کارفرمایی یا خویش فرمایی هستند، می‌توانند از تسهیلات مذکور بهره‌مند شوند.
بر اساس دستورالعمل‌های بانک مرکزی، اشخاص حقیقی و حقوقی فعال دارای مجوز کسب یا تولید در بخش‌ها و رسته‌های تعیین شده از سوی وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، ورزش و جوانان، آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی، تحقیقات و فناوری اطلاعات، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و راه و شهرسازی که فعالیت‌های آنها در دوره شیوع کرونا با اختلال مواجه شد، مشمول تسهیلات کرونایی می‌شوند. این تسهیلات تنها به متقاضیانی تخصیص خواهد یافت که در سامانه «کارا»ی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت‌نام کرده و به بانک معرفی شده باشند.
برهمین اساس، بانک‌ها با هدف کمک به صاحبان کسب و کارهای آسیب‌دیده ناشی از شیوع بیماری کرونا و همچنین حفظ اشتغال و تأمین هزینه‌های عملیاتی این واحدها، به معرفی‌شدگان سامانه «کارا» تسهیلات پرداخت می‌کند. مکانیسم واریز مبالغ این تسهیلات به حساب نیروی کار و کارفرما در زمان انعقاد قرارداد به تأیید سازمان تأمین اجتماعی خواهد رسید و در سامانه «کارا» درج می‌شود. نرخ سود این تسهیلات 12 درصد و زمان بازپرداخت آن 24 ماهه است و با سه ماه تنفس در اختیار متقاضیان و واجدان شرایط قرار می‌گیرد. همچنین رانندگان مسافربری درون و برون‌شهری خویش‌فرمای بیمه‌پرداز نیز در قالب این طرح از این تسهیلات استفاده خواهند کرد.

برش
قانون جدید چک چه می‌گوید؟

هدف از قانون جدید چک که آذرماه سال گذشته توسط رئیس‌جمهوری به بانک مرکزی ابلاغ شد کاهش چک‌های برگشتی و مدیریت خودکنترلی‌های لازم از سوی دارنده چک برای صدور چک معتبر است. این قانون شامل بندهای مختلفی برای کاهش تعداد چک‌های برگشتی است که در سال‌های اخیر بر اساس آمار بانک مرکزی، این آمار افزایشی بوده است. اما این آمار نشان می‌هد قانون جدی چک، آمار چک‌های برگشتی را کاهش داده است. بر این اساس، با اجرای قانون جدید صدور چک، بسیاری از تخلفات حوزه چک، کاهش یافته است. به‌عنوان نمونه، محدودیت‌های اعمال شده برای صادر‌کنندگان چک برگشتی، به قدری مؤثر بود که آمار چک‌های برگشتی بعد از اجرای نصفه و نیمه قانون جدید صدور چک، به طور چشمگیری کاهش یافت. با توجه به آمار بانک مرکزی نسبت تعداد چک برگشتی به‌کل چک‌های صادره از 15.4درصد در سال 96 به 8.9 درصد در 11 ماه ابتدایی سال 98 (قبل از ایام کرونا) رسیده است که درواقع کاهشی 42 درصدی در نرخ تعداد چک‌های برگشتی را نشان می‌دهد، این آمار برای نسبت مبلغ چک‌های برگشتی به کل چک‌های صادرشده در مدت مشابه از 21 درصد به 11 درصد رسیده‌است که به معنی کاهش 47 درصدی در نرخ مبلغ چک‌های برگشتی است. بر اساس‌بندی از قانون جدید چک، اگر یک فرد دارای چک برگشتی باشد، برخی مجازات‌های بانکی در انتظار او است که بر مبنای آن یک فرد دارنده چک برگشتی، نه تنها اجازه افتتاح حساب جدید نخواهد داشت، بلکه اجازه دریافت وام جدید را نیز نخواهد داشت.

14 و 15

علی ربیعی
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری و سخنگوی دولت
۱. فردا اولین روز از آخرین هفته دولت در دولت دوازدهم است. سال قبل در یادداشتی در روزنامه ایران  نوشتم انتخاب مردم در سال‌های ۹۲ و ۹۶ انتخاب‌های درستی بوده و اگر دولت اعتدال نبود همه اروپا و آسیای جنوب شرقی و حتی چین و روسیه در مقابل امریکا نبودند.
در دوره قبل با وجود تحریم‌های بین‌المللی و قطعنامه‌های متعدد شورای امنیت، در جهان تبدیل به یک جزیره شده بودیم. همان قطعنامه‌هایی که آنها را کاغذپاره می‌نامیدند. اما رأی مردم راه را تغییر داد. جایگاه ایران در نظام بین‌الملل به واسطه مذاکراتی که منجر به توافق بین‌المللی هسته‌ای شد، بهبود یافت. (۲ شهریور ۹۸)
ترکیب آرای تاریخی شورای امنیت به قطعنامه پیشنهادی امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در روز ۲۴ مرداد نشان داد که تدبیر ایران در عدم خروج از برجام چگونه توازن آرا را در مجامع‌ بین‌المللی به زیان امریکا کرد. روزی که امریکا تصمیم به خروج از برجام گرفت، عده‌ای گمان کردند که مهمترین نماد دستاوردهای دولت در راه تعامل سازنده با جهان ناکام مانده اما هر روز که بیشتر گذشت نور حقیقت روشن‌تر از همیشه بر واقعیت‌ها تابید. امروز امریکا تحقیر شده و منزوی‌تر از هر زمان دیگری است و به رغم خسارت‌هایی که تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه بر ملت ما تحمیل کرده‌‌اند، سیاست خارجی ما در مسیری انزواناپذیر قرار گرفته است و ظریف، سکاندار سیاست خارجی ایران به یک فرد معتبر، با دانش و تأثیرگذار در عرصه بین‌المللی تبدیل شد. از همین امروز می‌توان صدای خرد شدن استخوان تحریم‌های یکجانبه را شنید. ترکیب مقاومت و استمرار در پیگیری تعامل سازنده، جایگاه تازه‌‌ای به روابط خارجی ما داده است؛ جایگاهی که با تقویت مناسبات با همسایگان و دراز کردن دست دوستی به سوی همه کشورهای منطقه، ارتقای دیگری را تجربه می‌کند. دولت به این راه نتیجه‌بخش با تمرکز بر بهره‌برداری از همه فرصت‌های تجاری ادامه خواهد داد و اطمینان داریم که در پایان دولت دوازدهم، ایران اقتصادی پررونق‌تر و تصویری بهتر از خود در جهان و همسایگی خود به جا خواهد گذاشت.
۲. امریکا با اعمال تحریم‌های یکجانبه که در طول تاریخ بی‌سابقه بود، درصدد ضربه به «آینده ایران» بود؛ تروریسم اقتصادی برای القای ناامیدی گسترده، ایجاد آشوب اجتماعی و تهدید آینده نظام؛ چنان‌که در سال ۶۰ با ترور شهیدان بهشتی، رجایی و باهنر درصدد ضربه به «آینده نظام» بودند. ولی همانگونه که نظام با تثبیت خود «آینده‌زدایی» تروریسم کور را ناکام گذاشت، امروز دولت با برنامه مقاومت همراه با توسعه نیز «آینده‌زدایی» تروریسم اقتصادی را به شکست خواهد کشاند. «امید» که جزو کلیدی‌ترین گفتمان‌ها و راهبردهای دولت‌های یازدهم و دوازدهم بود، فقط یک شعار نیست. «امید»، امروز در کانون حمله‌ نیروهای ضد ایرانی قرار گرفته و هر دستاوردی را با کوچک‌انگاری تضعیف نموده و ناامیدی از امروز و آینده را دامن می‌زنند. اتفاقات دی‌ ۹۶ و آبان ۹۸ - با وجود کاستی‌هایی که ناشی از فشار تحریم بر ملت رخ داده بود - نتیجه نوعی «امیدزدایی» بود و به نحوی قصد داشتند از نظام «آینده زدایی» شود. متأسفانه برخی‌ها در داخل هم تصور کردند که می‌توان برخی عدم توفیق‌ها در گسترش چتر رفاه و توسعه به‌واسطه تحریم‌ها را با نوشتن بزرگنمایانه و به قصد مقاصد کوچک سیاسی بدون اینکه بخواهند و متوجه شوند ناخودآگاه این امواج را به ناامیدی از آینده نظام تسری دادند. به‌واسطه همین اصل است که دولت امروز هر دستاورد خود را دستاورد نظام می‌داند و با باور به این همانی دولت و نظام، هم بر وجود حاکمیت یکپارچه پای می‌فشارد و هم امید را در مردم از دولت به نظام تعمیم می‌دهد. این هشدار رئیس‌جمهوری در هفته گذشته که انکار دستاوردهای دولت نادیده گرفتن موفقیت‌های یک رئیس‌جمهوری یا یک وزیر نیست، بلکه انکار دستاوردهای نظام است، از همین اصل نشأت می‌گیرد. بنابراین انتخاب «امید» در سال ۹۲، فقط یک شعار انتخاباتی نبود، راهبرد و راهکار ملی بود که همچنان باید در همه سطوح حاکمیتی به عنوان نیاز امروز و فردای ایران دنبال شود.
۳. آخرین هفته دولت در دوره روحانی، فرصتی برای ارزیابی کارنامه این دولت است اما ارزیابی منصفانه عملکرد آن باید با لحاظ محدودیت‌هایی باشد که هیچ دولت دیگری در هیچ دوره‌ای در تاریخ معاصر با آن مواجه نبوده است. توجه به میزان رشد اقتصادی متوسط ۴.۳ درصد در دوره قبل از تحریم‌ها، همچنین متوسط تولید اشتغال سالانه بیش از ۴۵۰ هزار در این سال‌ها، تورم تک‌رقمی، آرامش روانی و اقتصاد قابل پیش‌بینی به‌خوبی نقش تحریم‌ها و تروریسم اقتصادی را نشان می‌دهد. دولت همان دولت بود، چه اتفاقی شرایط را دگرگون کرد؟ طبیعی است این مسأله بیرونی و برون‌ساز بوده و این نکته‌ای است که به عوامل بیرونی در این تحلیل‌ها توجه نمی‌شود. اداره کشور در بی‌سابقه‌ترین و سهمگین‌ترین تحریم‌های تاریخ و بعد هم مواجهه با آوار کرونا نه فقط یک ادعا که یک متغیر مهم در بررسی کارنامه دولت روحانی است. دولتی که زیر همین فشارها دو راهبرد خود «اعتدال در داخل و تعامل در خارج» را ترک نکرد و پنجشنبه‌های افتتاح و تمرکز همه‌جانبه بر تحقق شعار «جهش تولید» مهمترین نمود پیگیری سیاست ضد تحریمی و امیدآفرینی است. نگاهی به آمار و دستاوردها، این دولت را در حوزه‌های مختلف سربلند کرده است. تصمیمات مهمی که این دولت در ارتقای وضعیت معیشتی بازنشستگان، فرهنگیان و کارگران گرفت و با وجود محدودیت منابع خود را موظف به اجرای آن کرد در همین چارچوب قابل تأمل است. گرچه این افزایش‌ مستمری‌ها کافی نیست ولی اگر شرایط تحریمی و تنگناهایی که ناشی از جنگ اقتصادی این روزهاست نبود، حتماً گشایش‌های بهتری صورت می‌گرفت. من معتقدم فشاری که امروز دولت و ملت متحمل می‌شوند در دهه‌های اخیر بی‌سابقه بوده. تحریم شرایط را برای مردم سخت و برای دهک‌هایی ناگوار کرده است از این رو سیاست حمایت معیشتی در همین دولت تدوین شده و تا پایان دولت سیاست ارتقای مقاومت اجتماعی ادامه خواهد یافت. به این امر اضافه کنید آرزوی دیرینه ایرانیان در دهه‌های گذشته را برای اداره کشور بدون نفت. این دولت قادر شد وابستگی به نفت را کاهش دهد. وابستگی بودجه به نفت از ۴۳.۴ درصد در سال ۹۲ به به ۱۱.۷ درصد در سال ۹۸ رسید درحالی که سهم هزینه‌های دولت از بودجه در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۲، بیش از ۴ برابر کاهش داشته است. (از ۸۱/۱ به 7/7 درصد) با این وجود حداقل حقوق کارمندان دولت در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۲، معادل ۵.۹ برابر افزایش داشته است. (از ۴۷۵ هزار به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان). این آمار فقط شمه‌ای است کوچک تا نشان دهد هدف‌گذاری‌های دولت در زمینه رفاه اجتماعی، اشتغال (افزایش ۳ میلیون نفری جمعیت شاغلان ۱۵ ساله و بیشتر در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۲) و افزایش حداقل دستمزد کارگران و مستمری بازنشستگان و... جهت‌گذاری درستی بوده است و دولت به عهد خود حتی در سخت‌ترین شرایط هم پایبند بوده است. ممنوعیت واردات بیش از ۲۲۰۰ قلم کالا و افزایش تولید داخل نیز از دستاوردهایی است که تأثیر آن در آینده اقتصاد ایران نشان داده خواهد شد. با این وصف به اعتقاد من شوک تحریم و کرونا بر زندگی روزمره مردم و سختی زندگی چندین دهک، تلخی‌هایی را به وجود آورده که این اقدامات امروز ملموس نیستند اما در آینده‌ای نه چندان دور قضاوت درباره آنها صورت خواهد گرفت.
۴- امروز بار دیگر حرف سال قبل خود را تکرار می‌کنم: مردم، شما درست انتخاب کردید. این گزاره خدای ناکرده نه از باب تخفیف دیگر رقبای روحانی در دو انتخابات قبل است بلکه از جهت تقویت راهبردها و کسب دستاوردهایی است که سیاستگذاری‌های درست این دولت آن را قابل حصول کرده است. دولتی که از نمایش رونماها پرهیز داشت و به ساخت زیربناها تمرکز داشت. دولتی که به پایان کار نرسیده بلکه باید زیرساخت‌هایی برای ورود ایران به قرن جدید را آماده کند؛ دولتی که باید زیرساخت‌های لازم برای پرواز دولت بعد را مهیا کند؛ پس گرچه به فرود خود رسیده اما به فراز دولت بعد می‌اندیشد. به همین دلیل است که هفته پیش گفتم دولت تا آخرین روز کاری خود «هدفمند»، «امیدوار» و «استوار» ایستاده است. امیدوارم البته این روزها با همزمانی ایام هفته دولت و دهه اول محرم، به حرمت خون حسین بن‌ علی(ع) که مهمترین آموزه‌اش فداکاری در راه حق و خیر مردم بود، این دولت نیز از آزمون فداکاری سربلند بیرون بیاید و با «امید» افزون، آینده‌ای روشن‌تر را برای ورود به قرن جدید فراهم و زمینه زندگی بهتر را برای مردم ایجاد کند.

دیاکو حسینی
مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری
ادعای به کار انداختن ســـازوکــــار ماشـــه در بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت در حالی که امریکا عضویت خود در برجام را خاتمه داده، استفاده از آخرین حربه فشار حداکثری امریــکا به ایـــران بود؛ ادعایی که با مخالفت سرسختانه همه اعضای مشارکت‌کننده در برجام، از همان ابتدا درهم شکست.
هرچند هدف اولیه امریکا بازگرداندن تحریم‌های تسلیحاتی ایران اعمال شده در قطعنامه 1747 در پی ناکامی فضاحت بار امریکا در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی بود اما در واقع به طور گسترده‌تری شامل یک تهاجم تمام عیار به آن دسته از قطعنامه‌های شورای امنیت است که منافع امریکا را تأمین نمی‌کنند. فراتر از آن، تلاشی برای بی اعتبار کردن سازمان ملل متحد و ضمانت اجرایی مصوبات و قطعنامه‌های آن به منزله مهم‌ترین نماد چندجانبه‌گرایی است. اشتباهات پیاپی امریکا در منزوی کردن خود نباید موجب فراموش کردن توانایی حقوقی برجام حتی در هنگامی شود که به دلیل تخطی امریکا از آن و کاهش تعهدات ایران، تقریباً از کار افتاده است. ایالات متحده از چندین توافق بین المللی از جمله پیمان منع موشک‌های میانبرد با روسیه، پیمان مشارکت فراپاسیفیک، معاهده تغییرات آب و هوایی پاریس، شورای حقوق بشر و پیمان آسمان‌های باز خارج شده اما هیچکدام از آنها نتوانسته‌اند به همبستگی قدرت‌های بزرگ در برابر یکجانبه‌گرایی امریکا منجر شوند. برجام نه تنها به خاطر اهمیت آن بلکه به دلیل تضامین و ظرافت‌های مذاکره شده از این توانایی برخوردار است. برجام تجربه بی‌نظیری در اثبات این واقعیت بود که توافق‌های چندجانبه با توزیع منافع متوازن، استعداد بیشتری در توزیع هزینه‌ها نیز دارد. برداشتن آخرین گام عملی دولت ترامپ برای از میان بردن برجام و وادار کردن ایران به قرارداد تسلیم در برابر امریکا، وعده افتادن در سراشیب بی‌اعتباری سیاست فشار حداکثری را هم به همراه دارد. از امروز می‌توانیم مطمئن باشیم که ایالات متحده هیچ ابزار دیگری جز تکرار تحریم‌های نمادین برای تحت فشار گذاشتن ایران ندارد و همانطور که پیش‌بینی می‌شد، جمهوری اسلامی ایران با در پیش گرفتن مقاومت، خویشتنداری و تعامل با بازیگران بین‌المللی موفق به پشت سر گذاشتن تجربه‌ای شده که هیچ کشور دیگری به خود ندیده است. احتمالاً همین چشم‌انداز بوده که دولت ترامپ را وادار کرده، استراتژی سرزمین‌های سوخته را به منظور نابودی هر آن چیزی که به توافق هسته‌ای با ایران مربوط می‌شود در پیش بگیرد؛ به این امید که اثری از برجام برای بازگشت دولت آینده امریکا باقی نماند. چرا باید ایران چنین فشاری را حتی وقتی امریکا ممکن است فراتر از مقررات شورای امنیت سازمان ملل، اجرای تحریم‌های پیشین را بطور یکجانبه پیگیری کند، همچنان تحمل کرده و از خروج کامل از برجام خودداری کند؟ اثبات توانایی ایران برای مقاومت و جلب همراهی بین‌المللی، منزلت ایران را در مذاکراتی که شاید در آینده در پیش داشته باشیم، ارتقا می‌دهد و کارت‌های بازی ایران را متنوع‌تر می‌کند. ما تاکنون نشان داده‌ایم که فشار سیاسی و اقتصادی به هر میزانی که باشد، قادر به از پا انداختن ایران نیست. همینطور ثابت کردیم که ایران قادر است که تلاش برای منزوی کردن خود را مهار کند. مجاب کردن یک قدرت منطقه‌ای که همزمان دارای ویژگی‌های تهاجمی و تدافعی چشمگیری باشد مستلزم سپردن امتیازهایی به همان اندازه چشمگیر و رضایتبخش نیز هست. این البته بدان معنا نیست که امریکا نمی‌تواند با تغییر دولت و سیاست‌های آینده، بخشی از روند انزوای خود را معکوس کرده و یا کشورهایی که در این مدت همراهی بیشتری با ایران داشتند، یکبار دیگر در کنار امریکا در تعقیب اهداف مشترک خود قرار نگیرند. در آن شرایط، متقاعد کردن دیگران به همسویی با ما به اندازه امروز آسان و بی دردسر نخواهد بود. اما نگرش آنها به ایران پس از پشت سر گذاشتن تجربه فشار حداکثری در مقایسه با پیش از آن متفاوت است؛ همانطور که تصویر ایران قبل و بعد از مقاومت شگفت‌آور در دفاع مقدس متفاوت بود. آنچه ما در جریان ایستادگی در برابر فشارهای اقتصادی و سیاسی این دوران به منزله دستاوردی ملی به دست آورده‌ایم باید سرمایه‌ای تلقی شود که در گفت‌وگوهای سیاسی آینده بتوانیم از آن برای تثبیت دارایی‌های استراتژیک ایران بهره بگیریم. نبرد دیپلماتیک با امریکا هنوز به پایان راه نرسیده اما آخرین پرده این نمایش در دولت ترامپ که با خامدستی وزیر امور خارجه آن به رسوایی بزرگ دیگری نزدیک می‌شود، حکایت از اعتراف به ناامیدی و بی ثمری سیاستی دارد که در نزدیک به چهار سال گذشته، اعتبار امریکا را به پایین‌تر حد خود رسانده است. اکنون زمان اندیشیدن به فصل تازه‌ای از رقابت ژئوپولیتیکی ایران و امریکا در وضعیتی است که ایران دست برتر را دارد.

عباس عبدی
تحلیگر سیاسی
پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، فوکویاما نظریه‌پرداز امریکایی، نظریه پایان تاریخ را ارائه و پیش‌بینی کرد که پس از سقوط کمونیسم، تنها ایده غالب اندیشه لیبرال دموکراسی و اقتصاد آزاد خواهد بود و طبعاً بر اساس این نظریه و با پذیرش عمومی آن، تنش‌های پیشین جهان کمتر می‌شود.
این اندیشه همراه شد با تحولات اقتصادی و نظریه جهانی شدن که جهان از نظر اقتصادی به سوی یکپارچگی خواهد رفت و یکی از مؤلفه‌های مهم آن کاهش قدرت و اهمیت دولت‌ها و پررنگ شدن نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد است. سال‌های متمادی نیز این روند در جریان بود. بسیاری از اقدامات در سازمان ملل متحد و شورای امنیت با اجماع جهانی شکل گرفت. اقدامات علیه عراق، دخالت‌های نظامی در بالکان، افغانستان و حتی قطعنامه‌های علیه ایران ماهیتی اجماعی داشت. اقتصاد جهان نیز به سرعت به سوی یکپارچگی حرکت می‌کرد. سهم تجارت جهانی با سرعت زیادی از تولید جهان افزایش پیدا می‌کرد و کلاً چشم‌انداز نوینی را در جهان رقم می‌زد.
اولین خلل در این فرآیند 11 سپتامبر و سپس رکود اقتصادی سال 2008 بود. ولی روند کلی همچنان در همان مدار قبلی بود. هر چند کند شده بود. تفوق چین در اقتصاد نیز تحولی جدید بود، به‌طوری که مرزهای همزیستی و رقابتی را رد کرد و به ستیز میان چین و امریکا نزدیک شد. اوباما همچنان به پارادایم قبلی متعهد بود. پارادایمی که تا حدودی در زمان جرج بوش تضعیف شده بود. اوباما سعی می‌کرد که نقش رهبری ایالات متحده را حفظ کند. معنای چنین نقشی جلب مشارکت دیگران و احترام گذاشتن به خواست‌های غالب جهانی بود. به همین علت نیز وی در کنفرانس پاریس که درباره تغییر اقلیم از سوی سازمان ملل برگزار شد، مشارکت فعال داشت. ولی ترامپ پس از ورود به کاخ سفید بیرون آمدن از این توافق را اعلام کرد.
با آمدن ترامپ تمامی گزاره‌های پیشین از قبیل رهبری جهانی، جهانی شدن و اجزای این مؤلفه‌ها کنار گذاشته شد. اتحاد اروپا و امریکا دچار تزلزل شد. چین و روسیه تا حدی از انزوای روانی خارج شدند، زیرا که منطق بین‌المللی و تعاملی ایالات متحده در جهان به حاشیه می‌رفت. هنگامی که قطعنامه‌ای را با اصلاحات فراوان ارائه می‌کنند که می‌توانند فقط یک رأی دومینیکن را با خودشان همراه کنند، به منزله شدت این انزوا است، و ناظران سیاسی را به یاد دوران برژنف در اتحاد جماهیر شوروی می‌اندازد. آن زمان نیز روس‌ها تا این حد منزوی نبودند و اگر قطعنامه‌ای می‌دادند، می‌توانستند چند رأی بیاورند.
اکنون ایالات متحده یک گام دیگر به پیش برداشته و درخواست فعال کردن مکانیسم ماشه را دارد. کشوری که قبلاً سهام خود در این توافق را فروخته و رفته اکنون مدعی ایفای نقش اول در هیأت مدیره این توافق شده است و حتی تهدید می‌کند که اگر روسیه و چین مخالفت کنند تحت تحریم قرار می‌گیرند. در حالی که توجه ندارد که مخالفت چین یا روسیه و اروپا با فعال کردن مکانیسم ماشه، فقط مسأله ایران نیست بلکه در درجه اول مسأله همه جهان، بویژه این کشورها در برابر قلدری‌های ترامپ است. به همین علت نیز تروئیکای اروپایی نیر صریحاً با آن مخالفت کرده‌اند. برخی گمان می‌کنند که این کشورها به دلیل ایران است که با این سیاست ترامپ مخالف هستند. در حالی که چنین نیست. مسأله اصلی دفاع آنان از خودشان است. بیانیه تروئیکای اروپایی به وضوح نشان می‌دهد که علت مخالفت آنان با اقدام ترامپ مورد سؤال قرار گرفتن مرجعیت و تمامیت شورای امنیت و فرآیندها و نهادهای چندجانبه‌گرایی است.
رفتار ترامپ و پمپئو نوعی توهین به همه کشورها، بویژه کشورهای طرف توافق در برجام است. حمایت از چنین طرحی به منزله خودکشی این کشورها است و تن دادن به اقدامات غیر معقول و نامشروع امریکا تلقی می‌شود. بنابراین نظام بین‌الملل در یک دو راهی قرار گرفته است. یا باید به خواسته نامشروع ترامپ رأی داد و با آن همراهی کرد، که در این صورت احتمال آن وجود دارد که این اقدام موجب برتری سیاسی ترامپ بر بایدن در انتخابات امریکا نیز بشود، و چهار سال دیگر و حتی بیشتر از آن باید با این موجود عجیب و غریب و آخرالزمانی دست و پنجه نرم کنند. در ادامه مخالفت با قطعنامه قبلی، همچنان جلوی این زیاده‌خواهی‌های یکجانبه ایستادگی کنند تا ترامپ کاخ سفید را ترک نماید.
بنابراین فعال‌سازی ماشه اگر چه مربوط به ایران است، ولی در اصل مسأله میان ترامپ و جهان است. جهانی که در روزگاری نه چندان دور قطعنامه‌هایی با ۱۵ رأی و اجماعی را علیه ایران تصویب می‌کرد، امروز در تقابل کامل با سیاست‌های ترامپ قرار گرفته است. در ابتدای دهه 90 قرن گذشته، شاید هیچ کس تصور نمی‌کرد که 30 سال بعد، جهان در چنین وضعی باشد اکنون می‌بینیم که آن پیش‌بینی‌ها به سراب تبدیل شده است. فردا چه خواهد شد؟ امیدواریم وضع بدتر نشود.